Get Adobe Flash player
Start Legendy i historie Historia Przecławia

postheadericon Historia Przecławia

Ocena użytkowników: / 6
SłabyŚwietny 
HISTORIA

 W czasach panowania ostatniego władcy Polski z rodu Piastów - Kazimierza Wielkiego (1333-1370), pierwszymi znanymi z imienia właścicielami Przecławia byli: niejaki Klemens herbu Strzemię, zawołania Larysza, wymieniany w 1374r, którego potomkami byli Klemens i Franko, oraz w 1404r, Stanisław Biechowski z Biechowa k. Pacanowa z ziemi wiślickiej, dziedzic i patron kościoła NMP w Przecławiu.


     Lokacja miasta przypada prawdopodobnie za czasów Bolesława Wstydliwego, jednak pierwsza wzmianka zaliczająca Przecław do miast na prawie niemieckim dotyczy 1419r. Wcześniejsze dokumenty spłonęły. Już w XII w. potwierdzone jest istnienie kościoła w Przecławiu, co pozwala przypuszczać, że osada powstała tu znacznie wcześniej.      Z 1397r. pochodzi wzmianka o nowym właścicielu w Podolu k. Przecławia - Janie Ligęzie, wojewodzie łęczyckim rodu Półkozic, który już w 1408r. wraz z synem, tytułuje się właścicielem Przecławia i Dulezy. Z 1443r. pochodzi wzmianka o szkole parafialnej w Przecławiu, zaś w 1461r. wzmianka o młynie, który zwał się "Słowik", należącym do dziedzica Ligęzy. Jest także przewóz przez Wisłokę, zamek, folwark, a obok miasteczka -jezioro.

     Przecław z dawna rządził się prawem magdeburskim, miał więc oprócz burmistrza i rajców urząd wójta. Sąd wójtowsko - ławniczy zasiadał na ratuszu, w którym mieściła się też gospoda z wyszynkiem trunków i muzyką.

     W 1461 r. w Przecławiu powstaje urząd wójta - "wójtostwo dziedziczne". Właściciele "wójtostwa dziedzicznego" mieli prawo do uprawy łanów, swobodnego połowu ryb w sadzawkach, pobierali czynsze od piekarzy, od ról, placów, domów i wyroków sądowych. "Wójtostwo dziedziczne" przetrwało w Przecławiu do połowy XVI w. W 1555r. zostało odkupione przez Feliksa Ligęzę, arcybiskupa lwowskiego.

     Przecław ponownie otrzymał prawa miejskie staraniem Stanisława Ligęzy na mocy przywileju wydanego w 1471r. przez Kazimierza Jagiellończyka.


     Początkiem XVI w. w skład klucza przecławskiego wchodziły: miasto Przecław z przedmieściem, zamkiem i folwarkiem, Podole, Łączki, Ruda, Dulcza Mała, Bobrowa, Klęczana, Brzeźnica, Kozłów, Żyraków, Pustków, Męciszów, pustkowie w stronę Rzeszowa, stanowiska w lesie Przedbórz i barcie. Dziedzic Ligęza pobierał czynsze od rzemieślników i daniny, składane raz do roku na św. Marcina. W 1536r. miasteczko obejmowało zaledwie 40 domów mieszkalnych, czynna była łaźnia, pracowały trzy młyny poruszane wodami Wisłoki i przeprawa przez rzekę.

     W 1548r., w dniu poprzedzającym Wszystkich Świętych, miasto uległo pożarowi. Spaliły się księgi i przywileje miejskie. Odtąd Przecław powstały w okresie średniowiecza, nie posiada danych źródłowych, które spłonęły w drewnianym ratuszu. W 1555r.wzmianki wspominają już o nowym ratuszu miejskim i o dwóch zajazdach.

alt


     W 1582 roku, staraniem Andrzeja Koniecpolskiego i jego żony Anny Ligęzianki, król Stefan Batory nadał miastu nowe dwa jarmarki: na św. Elżbiety i na czwartek po czwartej niedzieli postu. W tym też czasie, "według dawnych nadań królów", w Przecławiu odbywały się targi; we czwartek po Niedzieli Białej, w dzień św. Wita, w dzień Wniebowzięcia NMP, oraz cotygodniowy targ w czwartki. Nastąpił rozwój rzemiosła; tkactwo, sukiennictwo, warsztaty płóciennicze, krawieckie, szewskie, złotnik, kotlarz, kołodziej, bednarz, cieśla, garncarz i cyrulik - łaziebnik. Wzmianki historyczne wspominają o trzech cechach w Przecławiu: kowalskim, rzeźniczym i sukienniczym. Szlakami handlowymi prowadzącymi przez Przecław, podróżowali kupcy z różnych części kraju, a i sami mieszczanie z Przecławia utrzymywali liczne kontakty handlowe z miastami: Lublin. Pacanów, Pilzno, Radomyśl, Ropczyce, Mielec i Sandomierz.


     Szesnastowieczne miasto miało ulice: "ku Pilznu", "Szpitalna" , "Kościelna", "w stronę Mielca" i "w stronę kościoła św. Bernardyna". Obok miasta były rozległe pastwiska -" skotnia miejska". Do położonego na sąsiednim wzgórzu zamku, prowadzi! murowany most. Zamek stanowił centrum, wokół którego koncentrowało się życie miasta. Początkiem XVIIw, miasto liczyło około 800 osób!.

     Rozwój miasta zahamowały liczne najazdy i pożary. W 1622r. miasto wyludniła zaraza. 25 listopada 1624r., ogień który wybuchł w domu Jana Cyrulika, w niespełna trzy godziny pochłonął pół miasta. Spłonęło wówczas 54 domy, a 47 uratowano. W 1652r. plaga morowego powietrza zebrała obfite żniwo. W czasie Potopu szwedzkiego, w latach 1655/ 56, wiele wsi zostało spalonych, a ich ludność wymordowana.      Spalone przez Szwedów w 1656r., a w 1657 przez wojska Jeremiego II Rakoczego miasteczko, liczyło zaledwie 116 mieszkańców. Opuszczone pola i domy przejmował dwór.

     Upadek najstarszej, uposażonej przez samego biskupa Zbigniewa Oleśnickiego w 1454r. szkoły parafialnej w Przecławiu, został potwierdzony w 1721 r. Szkoła ta miała własnego rektora ze stopniem bakałarza.

     W XVIII w. Podole i Wenecja są wymieniane jako przedmieścia Przecławia.

 

 
 
Archiwum

created by Arrcom.